NATO-da gizli təyinat: Kəşfiyyat Çin üzərində dayanır
ABŞ-ın 2024-cü il federal büdcəsi Konqresdə təsdiqini gözləyərkən Pentaqon üç kritik qərar qəbul edib. Ən mühüm qərar yüksək çinli ekspertin NATO kəşfiyyatının rəhbəri təyin edilməsidir. Pentaqonun NATO-nu Çinlə mümkün müharibəyə çevirməyə çalışdığı iddia edilir.
YeniZamantv.az xəbər verir ki, ABŞ- da 2024-cü il üçün hazırlanan federal büdcə hələ də Konqres tərəfindən qəbul edilməyib. Qarşıdan gələn prezident seçkilərinə diqqət yetirən Amerika siyasətində müdafiə bölmələri zirvədədir. ABŞ-ın Sakit okeanda Çinə qarşı hərbi və siyasi tənəzzülə uğradığına inanan Müdafiə Nazirliyi ( Pentaqon ) rəsmiləri son həftələrdə üç mühüm qərar qəbul ediblər. Bu qərarlardan ən diqqət çəkəni çinli ekspertin NATO-nun kəşfiyyat bölməsinin rəhbəri təyin edilməsidir. İddia olunur ki, ABŞ NATO-nun diqqətini Rusiya-Ukrayna müharibəsindən uzaqlaşdıraraq özünün təhlükəsizlik strategiyasının mərkəzi olan Çinə yönəltməyə çalışır.
ABŞ-ın 2024-cü il federal büdcəsi Konqres tərəfindən hələ də qəbul edilmədiyi üçün ölkədə müdafiə ilə bağlı narahatlıqlar artır. ABŞ və Sakit Okeandakı üç ada ölkəsi, Marşal adaları, Mikroneziya Federativ Dövlətləri və Palau Respublikası arasında Azad Assosiasiya Sazişi (COFA) əsasında Vaşinqtonun bu adalara hərbi yardımı dayandırılır. Sakit okean adaları müqaviləyə uyğun olaraq 20 il ərzində Vaşinqtondan 7 milyard dollarlıq hərbi yardım gözləyir, lakin büdcə Konqres tərəfindən qəbul edilmədiyi üçün ada ölkələri ağır maliyyə yükü altındadır.
Pentaqon rəsmiləri xəbərdarlıq edir ki, Sakit okeandakı adalar müdafiə dəstəyi ala bilmədiyi üçün Çinin hədəfindədir. ABŞ-ın üç Sakit okean ölkəsi ətrafında öz adaları var. Digər tərəfdən, Sakit okeanda Çin və ya Şimali Koreya ilə mümkün müharibə vəziyyətində ABŞ həm dənizdə, həm də havada bütün logistik marşrutlarını bu ada ölkələri üzərindən həyata keçirməlidir. ABŞ təhlükəsizlik agentlikləri də büdcə böhranı səbəbindən Solomon adaları və Nauru kimi Sakit okean ada ölkələrinin oxunun Vaşinqtondan Pekinə keçdiyini vurğulayır.
ABŞ mediası Pentaqonun qarşıdan gələn prezident seçkilərini gözləmədən ABŞ-ın Asiya-Sakit okean təhlükəsizlik strategiyasını tamamilə dəyişdirən bəzi qərarlar qəbul etdiyini qeyd edir. Ən böyük dəyişiklik əvvəllər ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələrinin Kəşfiyyat İdarəsinin və ABŞ Milli Kəşfiyyat İdarəsinin direktoru vəzifəsində çalışmış Skott V.Breyin təyinatı ilə baş verib. Qlobal kəşfiyyat nəşri Intelligence Online tərəfindən əldə edilən məlumata görə, Bray sakitcə NATO Birgə Kəşfiyyat və Təhlükəsizlik Bölməsinin direktoru təyin edilib. Asiya-Sakit Okean üzrə kəşfiyyat üzrə ekspert Brayın təyin olunması həm də o deməkdir ki, ABŞ NATO-nun Ukraynaya əsaslanan kəşfiyyat mərkəzini dəyişəcək. Brayın əvvəllər ABŞ-ın Pekindəki səfirliyində Hərbi Attaşe vəzifəsində çalışdığı da məlumdur. Scott W. Bray ABŞ-da Çin kəşfiyyatının ən nüfuzlu ekspertlərindən biri hesab olunur.
Konfiqurasiya çərçivəsində Pentaqon 2021-ci ildə ABŞ, İngiltərə və Avstraliyanın ortaqlığı ilə Çinə qarşı yaradılan ittifaq müqaviləsi olan AUKUS-a yeni bir maddə əlavə etdi . 2023-cü ilin dekabrında alınan qərarla üç ölkədən hərbi texnologiya sahəsindəki şirkətlərin müqaviləyə investisiya qoymasına icazə verildi. Bu yolla ittifaq Çinə qarşı böyük texnoloji üstünlük əldə etməyi hədəfləyir. Bu məqsədlə ABŞ-ın Kaliforniya ştatında özəl şirkətlərin öz layihələri ilə gələ biləcəyi Müdafiə İnnovasiyaları Bölməsi (DIU) yaradılıb. Yeni qərarla AUKUS Müdafiə Sahibkarları Şəbəkəsi (AUKUS DIN) də yaradıldı. Bildirilir ki, üç ölkədən 300-dən çox şirkət artıq bu şəbəkəyə ümumilikdə 265 milyard dollarlıq texnologiya sərmayəsi qoyub.
Yeni konfiqurasiyada ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrində bütün hava komandanlığı və idarəetmə fəaliyyətlərinin vahid mərkəzdən həyata keçirilməsini təmin edəcək “CJADC2” konsepsiyası da hazırlanıb. Defence News-un əldə etdiyi məlumata görə, müharibə konsepsiyası Çinə qarşı hazırlanıb. Bununla əlaqədar, CJADC2 proqramı üçün federal büdcədən 1,4 milyard dollarlıq bir payın istəndiyi də bildirilir.
